ŚWIADCZENIA RODZINNE
W SYTUACJI GDY CZŁONKOWIE RODZINY MIESZKAJĄ W RÓŻNYCH KRAJACH UNII EUROPIEJSKIEJ I EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO
(w tym Francji, Niemiec i Szwajcarii)
Często powracającym pytaniem, jest ustalenie, gdzie i w jakiej wysokości należą się świadczenia rodzinne, 500+, 800+ w momencie, gdy członkowie rodziny mieszkają w różnych krajach UE/EFTA
Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady nr 883/2004 pierwszeństwo dajemy regule zatrudnienia, czyli priorytetem są świadczenia w kraju zatrudnienia.
Jeśli oboje rodzice pracują, priorytetowy jest kraj, w którym w którym mieszkają dzieci (o ile jedno z rodziców pracuje w tym kraju).
UWAGA za zatrudnienie uważa się także, w tym kontekście, urlop macierzyński, wychowawczy, ubezpieczenie w KRUS czy pobieranie zasiłku dla bezrobotnych (kryterium odprowadzania skladek społecznych).
W drugim z krajów przysługuje zasiłek dyferencyjny, jeśli kwota zasiłku z kraju numer 2 jest wyższa niż kwota zasiłku w kraju numer 1.
Decydującym kryterium do wyznaczenia kraju właściwego bedzie stan faktyczny na pierwszy dzień danego miesiąca.
CO DO ZASADY, możesz złożyć wniosek o świadczenia rodzinne w każdym kraju UE/EFTA, władze tego kraju będą współpracowały ze wszystkimi krajami właściwymi w Twojej sprawie a Twój wniosek zostanie automatycznie uznany za dotyczący również innego kraju UE, w którym również przysługują Ci świadczenia rodzinne.
W praktyce jednak francuski CAF wymaga OBOWIAZKOWO złożenia prośby o zasiłek rodzinny
w OBU krajach i wymaga przedstawienia dokumentu poświadczającego sytuację w kraju numer 2 (w naszym przypadku Polsce).
W Szwajcarii, jeśli pracujesz na umowę o pracę, ustalenie kraju właściwego dla wypłacania świadczeń należy do pracodawcy (kontaktuje się on w tej sprawie w rodzinnym funduszem kompensacyjnym).
NAJNOWSZA ZMIANA z maja 2022 roku
Od czerwca 2022 roku, kiedy to, w Polsce, ZUS przejął wypłacane świadczeń rodzinnych 500+ (potem 800+), osoby nieaktywne zawodowo (czyli nie pobierające również zasiłku dla bezrobotnych, nie będące na urlopie macierzyńskim, wychowawczym czy nie będące ubezpieczone w KRUS) mają prawo do świadczeń z Niemiec i Szwajcarii oraz dodatkowo z Polski w pełnej kwocie. Niestety nie zadziała to w przypadku Francji.
Przykład 1
Rodzic 1 pracuje w Szwajcarii (Francji, Niemczech..), drugi rodzic pracuje w Polsce, dzieci mieszkają w Polsce.
Krajem właściwym dla wypłacenia świadczenia będzie Polska
Przykład 2
Rodzic 1 pracuje w Szwajcarii (lub Niemczech..), drugi rodzic nie pracuje, mieszka w Polsce, dzieci mieszkają w Polsce.
Krajem właściwym dla wypłacenia świadczenia będzie Szwajcaria. Polska wypłaci dodatkowo 800+
Przykład 3
Rodzic 1 pracuje w Szwajcarii (lub Niemczech..), drugi rodzic nie pracuje, mieszka w Polsce, dzieci mieszkają w Polsce. Rodzic 2 przebywa na urlopie macierzyńskim
Krajem właściwym dla wypłacenia świadczenia będzie Polska.
Przykład 4
Rodzic 1 pracuje w Szwajcarii (Francji, Niemczech..), drugi rodzic nie pracuje, mieszka w Polsce, dzieci mieszkają w Polsce. Rodzic 2 przebywa na urlopie wychowawczym (lub pobiera zasiłek dla bezrobotnych/jest ubezpieczony w KRUS)
Krajem właściwym dla wypłacenia świadczenia będzie Polska.
Przykład 5
Rodzic 1 pracuje we Francji (lub otrzymuje tutaj zasiłek dla bezrobotnych), drugi rodzic nie pracuje, mieszka w Polsce, dzieci mieszkają w Polsce. Krajem właściwym dla wypłacenia świadczenia będzie Francja. Polska nie zapłaci dodatkowego świadczenia 800+.
Różnica między Francją a Szwajcarią/Niemcami wynika w faktu, że we Francji obowiązkowo należy przedstawić zaświadczenie o wypłacaniu lub nie świadczeń w Polsce, a w Niemczech i Szwajcarii dzieje się to automatycznie i polskie zaświadczenie nie jest potrzebne. Polska interpretuje nieco inaczej przepisy wtórne UE i wypłaca dodatkowe świadczenia w ramach szerszej ochrony niż zagwarantowa na podstawie unijnych przepisów.
